3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu

SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ
MÜŞAVİRLİK KANUNU1
Kanun Numarası : 3568
Kabul Tarihi : 1.6.1989
Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 13.6.1989 Sayı : 20194
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 28 Sayfa : 297
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç2
Madde 1 – Bu Kanunun amacı, işletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı ve
güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde
denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmi mercilerin
istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve yüksek mesleki standartları gerçekleştirmek üzere,
(…)2 “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik” ve “Yeminli Mali Müşavirlik” meslekleri ve
hizmetleri ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin
kurulmasına, teşkilat, faaliyet ve denetimlerine, organlarının seçimlerine dair esasları
düzenlemektir.
Bu Kanun hükümlerine göre meslek icrasına hak kazananlara (…)2 “Serbest
Muhasebeci Mali Müşavir”, “Yeminli Mali Müşavir” denir. (Ek cümle: 10/7/2008-5786/1
md.) Birliğin kısa adı TÜRMOB’dur.
Mesleğin konusu
Madde 2 – A) Muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğinin konusu:
Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince,
defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek
ve benzeri işleri yapmak.
b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali
mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik
yapmak.
1
10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; Bu Kanunu adı Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik iken “Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu” olarak, Kanunda geçen “Maliye ve Gümrük
Bakanlığı” ibareleri “Maliye Bakanlığı”, “Maliye ve Gümrük Bakanı” ibareleri ise “Maliye Bakanı”
olarak değiştirilmiştir.
2
10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu maddede yer alan “”Serbest
Muhasebecilik”,”, “”Serbest Muhasebeci”,” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.
c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil,
denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve
benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
Yukarıda sayılan işleri; bir işyerine bağlı olmaksızın yapanlara serbest muhasebeci
mali müşavir denir.
B) Yeminli mali müşavirlik mesleğinin konusu:
(A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yazılı işleri yapmanın yanında Kanunun 12 nci
maddesine göre çıkartılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işlerini yapmaktır.
Yeminli mali müşavirler muhasebe ile ilgili defter tutamazlar, muhasebe bürosu
açamazlar ve muhasebe bürolarına ortak olamazlar.
Meslek unvanlarının haksız kullanılması
Madde 3 – Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından (…)3
, serbest
muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara
karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır.
Odalar, yukarıdaki fıkraya aykırı davranışları öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığına
bildirmek mecburiyetindedirler. Cumhuriyet Savcılığınca tahkikatın sonucu, odaya ve ilgililere
bildirilir.
Genel şartlar
Madde 4 – Meslek mensubu olabilmenin genel şartları şunlardır:
a) T.C. vatandaşı olmak (yabancı serbest muhasebeci mali müşavirler hakkındaki
hüküm saklıdır).
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak.
c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak.
d) (Değişik: 10/7/2008-5786/2 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde
belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla
süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal
düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)4
zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin
ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık
suçlarından mahkûm olmamak.
e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak.
f) Meslek şeref ve haysiyetine uymayan durumları bulunmamak.
3
10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu maddede yer alan “serbest
muhasebeci” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
4 Anayasa Mahkemesi’nin 18/5/2011 tarihli ve E.: 2008/80, K.: 2011/81 sayılı Kararı ile bu bentte yer
alan “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, …” ibaresi iptal
edilmiş olup, Kararın Resmi Gazete’de yayım tarihi olan 15/12/2011 tarihinden bir yıl sonra
yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
Serbest muhasebeci mali müşavir olabilmenin özel şartları
Madde 5 – A) Serbest muhasebeci mali müşavir olabilmek için aşağıdaki özel şartlar
aranır.
a) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal
bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yükseköğretim
Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde
mezun olmak veya diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu
fıkrada belirtilen bilim dallarından lisanüstü seviyesinde diploma almış olmak.
b) (Değişik: 10/7/2008-5786/3 md.) En az üç yıl staj yapmış olmak.
c) Serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavını kazanmış olmak.
(Değişik ikinci paragraf: 10/7/2008-5786/3 md.) Kanunları uyarınca vergi inceleme
yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavında başarılı olduktan sonra yeminli mali müşavirlik
sınavını vermiş olanlarda, serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavını kazanmış olma şartı
aranmaz.
d) Serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış olmak.
B) (Mülga: 10/7/2008-5786/3 md.)
Staj ve staj süresinden sayılan hizmetler5
Madde 6 – (Değişik: 10/7/2008-5786/4 md.)
Serbest muhasebeci mali müşavirlik stajı, bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali
müşavir veya yeminli mali müşavir yanında veya şirketlerinde yapılır. Staja başlayabilmek
için staja giriş sınavını kazanmak ve Birlik tarafından kurulan Temel Eğitim ve Staj
Merkezinin eğitim programını tamamlayıp başarılı olmak şarttır. Temel Eğitim ve Staj
Merkezinin kurs ve seminerlerinde geçen ve altı ayı aşmayan süreler, staj süresinden sayılır.
İkinci fıkranın (a), (b), (c), (d), (e), (f), (g), (h) ve (i) bentlerindeki stajdan sayılan hizmetlerde
bulunanlar bu fıkra kapsamı dışındadır.
Aşağıdaki bentlerde sayılan hizmet süreleri staj süresinden sayılır.
a) Kanunları uyarınca vergi incelemesine yetkili olanların, bu yetkiyi aldıktan sonra
kamu hizmetinde geçen süreleri,
b) 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun uyarınca Hazine Müsteşarlığı Hazine Kontrolörleri Kurulunda denetim
yetkisine sahip olarak çalışan denetim elemanlarının bu hizmetlerde geçen süreleri ile 5411
sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca banka denetimine yetkili olanların bu hizmetlerde geçen
süreleri,
c) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunda
denetime yetkili olarak çalışanların bu hizmetlerde geçen süreleri ile aynı Kanunun ek 1 inci
maddesine göre kurulan Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu uzmanlarının bu kurulda
geçen hizmet süreleri,
5
10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Staj süresinden
sayılan hizmetler“ iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
d) 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun uyarınca Başbakanlık Teftiş Kurulunda görev yapan
denetim yetkisine sahip Başbakanlık müfettişlerinin bu hizmetlerde geçen süreleri,
e) 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname uyarınca görev yapan Bütçe Kontrolörleri, Muhasebat Kontrolörleri ve Milli
Emlak Kontrolörlerinin bu hizmetlerde geçen süreleri,
f) 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun
ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre ticaret şirketleri nezdinde denetim
yetkisine sahip olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı müfettişleri ve kontrolörlerinin denetim
hizmetlerinde geçen süreleri,
g) Vergi yargısında görev yapan hakimlerin bu görevlerde geçen süreleri,
h) Türkiye genelinde mali denetim yapan banka müfettişlerinden yarışma sınavı ile
mesleğe giren ve yeterlilik sınavında başarılı olanların, bu yetkiyi aldıkları tarihten itibaren
bankalarda ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında geçen süreleri,
ı) Kamu kuruluşlarının veya bilanço esasında defter tutan özel kuruluşların muhasebe
birimlerinde birinci derece imza yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden
veya mali denetiminden sorumlu bulunanların bu hizmetlerde geçen süreleri ile bu birimlerde
görev yapan serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirlerin gözetim ve
denetiminde bunların sayısını geçmemek üzere, oda nezdinde staj dosyası açtırmış ve staja
başlama sınavını kazanmış olan aday meslek mensuplarının staja başlama sınavını
kazandıkları tarihten itibaren, staj koşullarını yerine getirmeleri halinde bu hizmetlerde geçen
süreleri,
i) Bu Kanunun 5 inci maddesinin (A) fıkrasının (a) bendinde sayılan konularda
öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak çalışanların bu görevlerde
geçen hizmet süreleri.
Serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavı
Madde 7 – Serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavı Birlik tarafından yazılı olarak
yapılır.
Sınav Komisyonu 7 üyeden oluşur. Üyelerin 2’si Maliye Bakanlığını temsil eder.
Diğer 3 üye Yüksek Öğretim Kurulunca teklif edilecek 5 aday arasından diğer 2 üye ise
Birlikçe teklif edilecek 4 üye arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir.
Sınav komisyon üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, muhasebe,
işletme, bankacılık, idari bilimler dallarından lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun
olmaları ve bu konularda onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya
görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.
Yabancı serbest muhasebeci mali müşavirler
Madde 8 – Serbest muhasebeci mali müşavirlik mesleğini resmen düzenlemiş olan
yabancı bir devletin tabiyetindeki kişilerin, T.C. tabiyetindeki serbest muhasebeci mali
müşavirliklerde aranan nitelikleri taşımak şartıyla, kendi memleketlerinde elde etmiş oldukları
haklardan 2 nci madde kapsamına giren hizmetleri, karşılıklılık şartı ile serbest muhasebeci
mali müşavir unvanı altında Türkiye’de de yapmalarına Cumhurbaşkanının onayı ile izin
verilebilir.6
Serbest muhasebeci mali müşavirlere rapor düzenlettirme yetkisi ve sorumluluk
MADDE 8/A- (Ek:29/3/2018-7104/23 md.)
Maliye Bakanlığı, bu Kanun kapsamında yetki almış serbest muhasebeci mali
müşavirlere, beyannamelerini imzaladıkları dönem ve mükelleflerle sınırlı olmak kaydıyla,
25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında yapılacak iadeye
dayanak teşkil edecek rapor düzenlettirmeye, bu kapsamda rapor düzenleyecek serbest
muhasebeci mali müşavirlerde aranacak nitelik ve şartlar ile rapor düzenlenebilecek iade
türlerini ve azami iade tutarlarını tespite, rapor düzenleme yetkisini, belirleyeceği usul ve
esaslara göre yapılan eğitimlere katılma ve başarılı olma şartına bağlamaya ve uygulamaya
ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Serbest muhasebeci mali müşavirler, iadeye ilişkin düzenledikleri raporların doğru
olmasından sorumludurlar. Düzenledikleri raporun doğru olmaması halinde, rapor kapsamı ile
sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte
müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Yeminli mali müşavir olabilmenin özel şartları
Madde 9 – Yeminli mali müşavir olabilmek için:
a) En az 1O yıl serbest muhasebeci mali müşavirlik yapmış olmak,
b) Yeminli mali müşavirlik sınavını vermiş olmak,
c) Yeminli mali müşavir ruhsatını almış olmak,
Şartları aranır.
Şu kadar ki, kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanların, bu yetkiyi
aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ve bunların
bilanço esasında defter tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derece imza
yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden veya mali denetiminden
sorumlu olarak geçen hizmet süreleri, yeminli mali müşavirlik ve serbest muhasebeci mali
müşavirlik şirketlerinde geçen hizmet süreleri; serbest muhasebeci mali müşavirlerden bir
işyerine bağlı olarak çalışanların bu işyerlerinde geçen hizmet süreleri ile hukuk, iktisat,
maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında öğretim
üyeliği veya görevliliği yapmış olanların bu hizmetlerinde geçen süreleri serbest muhasebeci
6
2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 111 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Maliye
Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir.
mali müşavirlikte geçmiş süre olarak kabul edilir. (Ek cümle: 10/7/2008-5786/5 md.) Ancak,
kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış olanlardan yeterlilik sınavında başarılı
olamayanların, sınav tarihinden sonra vergi inceleme yetkisini haiz olmaksızın kamu kurum
ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri dikkate alınmaz.7
(Değişik son fıkra: 10/7/2008-5786/5 md.) Kanunları uyarınca vergi inceleme
yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavını vermiş olanlar, yeterlilik sınavını kazandıkları
tarihten itibaren açılacak yeminli mali müşavirlik sınavlarına genel hükümlere göre
katılabilirler. Ancak, bunların yeminli mali müşavir ruhsatını alabilmeleri için birinci fıkranın
(a) bendindeki süreyi tamamlamaları şarttır.
Yeminli mali müşavirlik sınavı
Madde 10 – (Değişik : 10/7/2008-5786/6 md.)
Yeminli malî müşavirlik sınavı Birlik tarafından yazılı olarak yapılır. Maliye
Bakanlığı bu sınavın adil, tarafsız ve mevzuatına uygun bir şekilde yapılması için gerekli
tedbirleri almaya yetkilidir.
Sınav komisyonu biri başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Sınav komisyonu
başkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, biri
Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört
aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir.
Sınav komisyonu üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, işletme,
muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarının birinden lisans veya lisansüstü seviyesinde
mezun olmaları ve bu konularda en az onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği
veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.
Sınav komisyonunun çalışma usulleri, sınav konuları ve sınava ilişkin diğer usul ve
esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Serbest muhasebeci mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik sınav sonuçlarının
yargı mercilerine intikal etmesi ve mahkemece bilirkişi incelemesine gerek görülmesi halinde,
sınav komisyonunda görev almamış olmaları kaydıyla, biri Maliye Bakanlığı merkezi vergi
denetim elemanı, biri alanında uzman meslek mensubu, biri ise dava edilen sınav konusunda
ihtisas sahibi öğretim üyesinden oluşan üç kişilik bir bilirkişi heyeti tayin edilir.
7 Bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan “hizmet süreleri ile” ibaresi, 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı
Kanunun 5 inci maddesiyle “hizmet süreleri ve bunların bilanço esasında defter tutan özel
kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derece imza yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve
idare edilmesinden veya mali denetiminden sorumlu olarak geçen hizmet süreleri, yeminli mali
müşavirlik ve serbest muhasebeci mali müşavirlik şirketlerinde geçen hizmet süreleri; serbest
muhasebeci mali müşavirlerden bir işyerine bağlı olarak çalışanların bu işyerlerinde geçen hizmet
süreleri ile” şeklinde değiştirilmiştir.
Yemin
Madde 11 – Yeminli mali müşavirlik mesleğine kabul edilenler, görevlerine fiilen
başlamadan önce, Asliye Ticaret Mahkemesinde aşağıda yazılı şekilde yemin ederler.
“Yeminli mali müşavirlik mesleğinin, bir kamu hizmeti olduğunu bilerek, Türkiye
Cumhuriyeti kanunlarına, mesleki kurallara ve meslek ahlakına uyacağıma, mesleğimi tam bir
bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yerine getireceğime, üzerime aldığım işleri dikkat ve
özenle yapacağıma, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.”
Tasdik ve tasdikten doğan sorumluluk
Madde 12 – Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs
ve işletmelerinin mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe
prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre
incelediğini tasdik ederler.
Yeminli mali müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin
usul ve esaslar; gerçek ve tüzelkişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz
kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırımın miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz
edileceği merciler esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle
belirlenir.
Kanunları gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarına verilen tasdik edilmiş mali
tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş bir
belge olarak kabul edilir. Ancak, çeşitli kanunlarla kamu idaresine tanınan teftiş ve inceleme
yetkilerinin kullanılmasına ve gerektiğinde tekrarına ait hususlar saklıdır.
Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları
tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan
vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu
olurlar. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda
açıkca belirtirler.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/107 md.) Yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali
sorumlulukları ile disiplin sorumlulukları ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilir. Bu
kapsamda yeminli mali müşavir hakkında sorumluluk raporu yazılabilmesi için yeminli mali
müşavirin yazılı savunması istenir. Savunma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz
gün içinde savunma yapılmaması durumunda ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından
vazgeçmiş sayılır.
Bu Kanun hükümlerine göre meslek icra edenlerin vergi kanunları ve diğer
kanunlardaki sorumlulukları saklıdır.
Meslekle ilgili konularda çalıştırılmayacak olanlar
Madde 13 – Meslek mensupları, kişisel veya ortak bürolarında mesleği yapmaları
yasaklananları çalıştıramayacakları gibi, bunlarla her ne şekilde olursa olsun meslekleri ile
ilgili işbirliği yapamazlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Serbert Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları
Odalar, nitelikleri ve faaliyet sınırı
Madde 14 – Serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin odaları
ayrı ayrı kurulur. Serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler odaları, bu
Kanunda yazılı esaslar uyarınca meslek mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki
faaliyetlerini kolaylaştırmak, bu mesleklerin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini
sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü
ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadıyla kurulan,
tüzelkişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.
Bu kanunda kullanılan oda deyimi, ayrı ayrı kurulacak olan serbest muhasebeci mali
müşavirler, yeminli mali müşavirler odalarını ifade eder.
(Değişik: 18/6/1997 – 4276/22 md.) Odalar, kuruluş amaçları dışında faaliyette
bulunamazlar.
Odaların kuruluşu
Madde 15 – (Değişik birinci fıkra: 10/7/2008-5786/7 md.) Bölgesi içinde kendi
mesleği konusunda en az 250 meslek mensubu bulunan il merkezlerinde ve bölgesi içinde 250
meslek mensubu bulunan ilçelerde (Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçeler hariç) bir
oda kurulur. Ayrı ayrı kurulan serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler
odaları, bulundukları ilin veya ilçenin adıyla anılır. Ancak, ilçelerde oda kurulabilmesi için o
ilçedeki en az 100 meslek mensubunun yazılı başvurusu aranır.
Yeterli sayıda meslek mensubu bulunmayan ve oda kurulamayan yerlerin en yakın
odaya bağlanmasına veya bölge odaları kurulmasına Birlikçe karar verilir. Bu karar Maliye
Bakanlığına bildirilir.
Odalar, kuruluşlarını Birlik Yönetim Kurulu aracılığıyla Maliye Bakanlığına
bildirmekle tüzelkişilik kazanırlar.
Odalara üye olmayan meslek mensupları mesleki faaliyette bulunamazlar.
(Değişik: 18/6/1997 – 4276/23 md.) Amaçları dışında faaliyet gösteren odaların
sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, Maliye
Bakanlığının veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki
asliye hukuk mahkemesince basit usule göre yargılama yapılarak karar verilir ve dava en geç
üç ay içinde sonuçlandırılır.
Mahkemece beşinci fıkrada yazılı organların görevlerine son verilmesi halinde kararda
ayrıca, görevlerine son verilen organları bu Kanunda yazılı usullere göre seçecek organları
toplamak üzere, Oda Yönetim Kurulu için Oda Genel Kurulu üyeleri arasından, Birlik
Yönetim Kurulu için Birlik Genel Kurulu üyeleri arasından beş kişi görevlendirilir. Seçim,
görevlendirilen bu beş kişi tarafından bir ay içinde sonuçlandırılır. Görevlendirilen bu beş kişi
bu fıkrada yazılı süre içinde görevlerine son verilen organlar gibi görevli ve yetkili olup aynı
şekilde sorumludurlar. Bu fıkra hükmüne göre seçilecek yeni organlar eski organların görev
sürelerini tamamlarlar.
Maliye Bakanlığının bu Kanun uyarınca Oda organlarının işlemleri hakkında onay
mercii olarak verdiği kararları görevli oda organları aynen yerine getirmekle yükümlüdürler.
Bakanlık kararını, idari yargı merciinin yürütmenin durdurulmasına veya esasına ait kararı
veya kanuni bir sebep olmaksızın yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliğinde
yeni bir karar veren veya kanunun mecburi kıldığı işlemleri Bakanlığın uyarısına rağmen
yerine getirmeyen oda organları hakkında da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.
Görevlerine son verilen organların yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni
seçilenler eskilerin süresini tamamlarlar.
Görevlerine son verilen organ üyelerinin kanunda yazılı cezai sorumlulukları saklıdır.
Bu organların yukarıdaki fıkra gereğince görevlerine son verilmesine sebep olan tasarrufları
hükümsüzdür.
(Değişik: 18/6/1997 – 4276/23 md.) Ancak, milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç
işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde
gecikmede sakınca varsa, odalar, vali tarafından faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten men
kararı, yirmidört aat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını kırksekiz saat
içinde açıklar, aksi halde, bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.
Göreve son verme ve görevden uzaklaştırma hükümleri oda genel kurulu hakkında
uygulanmaz.
Odaların gelirleri
Madde 16 – Odaların gelirleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Odaya giriş ücreti,
b) Yıllık üye aidatları,
c) Yardım ve bağışlar,
d) (Değişik: 10/7/2008-5786/8 md.) Mesleki eğitime yönelik kurs ve staj ücretleri ile
diğer çeşitli gelirler.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/8 md.) Meslek mensuplarından kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışanlar ile mesleği fiilen icra etmeyenler, odaya giriş ücreti ve yıllık üye
aidatlarını yüzde elli indirimli olarak öderler.
Odaların organları
Madde 17 – Odaların organları aşağıda gösterilmiştir.
a) Genel Kurul,
b) Yönetim Kurulu,
c) Disiplin Kurulu,
d) Denetleme Kurulu.
Oda Genel Kurulunun teşekkülü
Madde 18 – Genel Kurul, Odanın en yüksek organı olup odaya kayıtlı bütün meslek
mensuplarının katılmasıyla meydana gelir.
Oda Genel Kurulunun görevleri
Madde 19 – Genel Kurulun görevleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Odaların amaçlarının gerçekleştirilmesi için gereken karar ve tedbirleri almak.
b) Oda Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu üyeleri ile Birlik
temsilcilerini seçmek.
c) Oda için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması
hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek.
d) Yönetim Kurulunca yapılacak teklifleri incelemek ve karara bağlamak.
e) Meslek mensuplarınca uyulması zorunlu mesleki kararlar alınması konusunda
Birliğe tekliflerde bulunmak.
f) (…)8
bütçeyi ve kesinhesapları tasdik etmek.
g) Yönetim Kurulunu ibra etmek, gerektiğinde sorumlu görülenler hakkında disiplin
soruşturmasına karar vermek.
h) Odaya yazılacak adayların giriş ücretlerini ve odaya yazılı üyelerin yıllık aidatlarını
tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek.
i) Oda Yönetim Kurulunun çalışma raporunu incelemek, kabul etmek.
j) Odanın görevlerine giren diğer işleri gündeme dayanılarak veya üyelerin teklifi
üzerine inceleyip karara bağlamak.
k) Kanunlarla verilmiş diğer görevleri yapmak.
Oda Genel Kurul toplantısı
Madde 20 – Genel Kurul üç yılda bir Mayıs ayının içinde başkanın daveti üzerine
bütçeyi ve gündemdeki diğer maddeleri görüşmek ve gereken seçimleri yapmak üzere toplanır.9
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim veya Denetleme Kurulu gerekli gördüğü
hallerde Genel Kurulu toplantıya çağırabilir.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Odaya kayıtlı üyelerin beşte birinin görüşme konularını
belirten yazılı talebi ile en geç 15 gün içinde Genel Kurulu toplantıya çağırmak zorundadır.
Genel Kurul toplantısına, odaya kayıtlı üyeler yazı ile çağırılır. Çağrı mektubunun
toplantı gününden en az 10 gün önce taahhütlü olarak postaya verilmiş veya üyeye tevdi
edilmiş olması gereklidir. Davetiyede toplantının yeri, günü ve saati ile gündemi ve ilk
toplantıda yeterli çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantının yeri, günü ve saati
ile gündemi yazılır.
Oda Genel Kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yeterli
çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, ikinci toplantıya katılan
üye sayısı; Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulları asıl üyelerinin toplamının iki katından
aşağı olamaz.
8
16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle; bu bentte yer alan “Yıllık” ibaresi
madde metninden çıkarılmıştır.
9
10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “yılda bir defa”
ibaresi “üç yılda bir” şeklinde değiştirilmiştir.
Gerek olağan, gerekse olağanüstü Genel Kurul toplantılarında ilk iş olarak toplantıya
bir başkan, bir başkanvekili ile iki katip üyeden kurulu bir başkanlık divanı seçilir. Seçim ayrı
ayrı ve Genel Kurulca aksine karar alınmadıkça işari oyla yapılır ve kullanılan oyların en
çoğunu alanlar seçilir.
Genel Kurul toplantılarında kararlar hazır bulunanların salt çoğunluğu ile alınır.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, yönetim ve denetleme kurulu üyeleri başkanlık divanına
seçilemezler.
Oda Yönetim Kurulunun teşekkülü
Madde 21 – Yönetim Kurulu, Genel Kurulca kendi üyeleri arasından üç yıl için
seçilen, üye sayısı binin altında olan odalarda beş asıl ve beş yedek, üye sayısı bin ilâ beşbin
arasında olan odalarda yedi asıl ve yedi yedek, üye sayısı beşbini aşan odalarda ise dokuz asıl
ve dokuz yedek üyeden oluşur.10
Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasında gizli oyla bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir
muhasip ile oda sekreterini seçer.
Odanın hukuki temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır.
Yönetim Kurulu asıl üyeleri arasında boşalma olursa yedeklerden sırasıyla en fazla oy
alanlar getirilirler. Yeni üye ilk toplantıya çağırılır.
Yönetim Kurulunun toplu olarak görevinden ayrılması veya asıl üye sayısının yarıdan
aşağıya düşmesi ve yedeklerinin de kalmaması halinde Oda, genel kurulu, oda denetçileri
veya Maliye Bakanı tarafından olağanüstü toplantıya çağırılır ve düşen kurulların görev
süresini tamamlamak üzere seçimler yapılır.
Seçilme yeterliği11
Madde 22 – (Değişik: 10/7/2008-5786/8 md.)
Yönetim Kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup
serbest veya bir işyerine bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette
bulunanlar arasından seçilir. Üye sayısı yüzden az olan odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz.
Odalarda üst üste iki seçim döneminde iki defa Yönetim Kurulu başkanlığına seçilmiş olanlar,
aradan iki seçim dönemi geçmedikçe Yönetim Kurulu üyeliğine seçilemezler.
Seçilme yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer.
Oda Yönetim Kurulunun görevleri
Madde 23 – Oda Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Odanın bütçe teklifini düzenlemek ve bunu Genel Kurulun onayına sunmak.
10 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “iki yıl için
seçilen 5 asıl ve 5 yedek” ibaresi “üç yıl için seçilen, üye sayısı binin altında olan odalarda beş asıl ve
beş yedek, üye sayısı bin ilâ beşbin arasında olan odalarda yedi asıl ve yedi yedek, üye sayısı beşbini
aşan odalarda ise dokuz asıl ve dokuz yedek” şeklinde değiştirilmiştir.
11 Bu madde başlığı “Seçilme yeterliği ve seçimin şekli“ iken, 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı
Kanunun 8 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
b) Oda Genel Kuruluna çalışmaları hakkında rapor vermek ve Genel Kurul kararlarını
yerine getirmek.
c) Oda adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde
her türlü ayni hak tesis etmek, kaldırmak gibi konularda Yönetim Kurulu Başkanına veya bir
Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek.
d) Kanunlarla verilmiş diğer işleri yapmak.
Toplantılar
Madde 24 – Yönetim Kurulu normal olarak ayda bir defa toplanabileceği gibi Oda
Yönetim Kurulu Başkanı tarafından, doğrudan doğruya veya üyelerden en az ikisinin görüşme
konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantıya çağrılır.
Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar
verir. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Oda Yönetim Kurulu
Başkanı veya Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar.
Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak Başkan ve üyeler tarafından
imzalanır.
Yönetim Kurulu Üyeleri mektup ile toplantıya çağırılır. Ardı ardına üç olağan
toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üye, Yönetim Kurulu kararı ile istifa etmiş sayılır.
Bu karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itiraz olunabilir.
Oda Disiplin Kurulu
Madde 25 – Oda Disiplin Kurulu, üye sayısı 50’ye kadar olan Odalarda üç, 50’den
fazla olan Odalarda beş üyeden oluşur. Ayrıca, Disiplin Kurulu üyesi 3 olan Odalarda bir, 5
olan Odalarda 3 yedek üye seçilir.12
(Değişik ikinci fıkra: 10/7/2008-5786/9 md.) Disiplin Kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu
meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak bu Kanun
hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunanlar arasından üç yıl için seçilir. Üye sayısı
yüzden az olan odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir.
Üyeler kendi aralarından bir başkan seçerler. Üyelerin ayrılmaları halinde yerlerine en
çok oy alan yedek üyeler getirilir.
Disiplin Kurulu en az üç kişinin hazır bulunmasıyla toplanır. Kararlar üye tam
sayısının salt çoğunluğu ile verilir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün
tutulur.
Başkanın bulunmadığı zamanlarda meslekte en kıdemli üye Kurula başkanlık eder.
Oda Disiplin Kurulunun kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde
Birlik Disiplin Kuruluna itiraz edilebilir.
12 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “kurulur.” ibaresi
“oluşur.” şeklinde değiştirilmiştir.
Oda Disiplin Kurulunun görevleri
Madde 26 – Disiplin Kurulunun görevleri, Oda Yönetim Kurulunun disiplin
soruşturması açılması kararı üzerine üyeler hakkında disiplin soruşturması yaparak disiplinle
ilgili kararları ve cezaları vermek ve Kanunla verilen diğer yetkileri kullanmaktır.
Oda Denetleme Kurulu
Madde 27 – (Değişik birinci fıkra: 10/7/2008-5786/10 md.) Denetleme Kurulu
üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine
bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunanlar arasından üç yıl
için seçilen üç üyeden oluşur. Ayrıca bir yedek üye seçilir. Üye sayısı yüzden az olan
odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz.
Denetleme Kurulu üyeleri ilk toplantılarında kendi aralarından bir başkan seçerler.
Denetleme Kurulu, Odanın işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel
Kurula rapor vermekle görevlidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli
Mali Müşavirler Odaları Birliği
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler
Odaları Birliği
Madde 28 – Serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlere ait
bütün Odaların katılacağı Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali
Müşavirler Odaları Birliği kurulur.
Bu Kanunda kullanılan Birlik deyimi, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğini ifade eder.
Birlik, tüzelkişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur.
Birliğin merkezi Ankara’dadır.
(Değişik: 18/6/1997 – 4276/24 md.) Birlik, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamaz.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen yasaklara uymayan Birlik Sorumlu organları hakkında 15
inci maddenin dördüncü ve müteakip fıkraları hükümleri uygulanır.
Birliğin görevleri
Madde 29 – Birliğin görevleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Mesleğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmak.
b) Meslek mensuplarının menfaatlerini, mesleki ahlak, düzen ve geleneklerini korumak.
c) Odaları ilgilendiren konularda yetkili mercilere görüş bildirmek.
d) Odalar arasında çıkacak mesleki anlaşmazlıkları kesin olarak çözümlemek,
uyulması zorunlu meslek kurallarını belirlemek.
e) Bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmelikleri hazırlamak.
f) Milli ve milletlerarası mesleki kuruluşlara üye olmak, milletlerarası mesleki
toplantılara katılmak.
g) Maliye Bakanlığınca verilecek görevleri yerine getirmek.
h) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak ve mesleki konularda resmi makamlarca
istenen bilgi ve görüşleri vermek.
Birliğin gelirleri
Madde 30 – Birliğin gelirleri, birliğe dahil odaların gelirlerinden alınacak paylar ile
birliğe ait mal varlığından sağlanan gelirler, ruhsatname ücretleri ve genel hükümler çerçevesinde
elde edilen bağış ve yardımlardan meydana gelir.
Birliğin organları
Madde 31 – Birliğin organları aşağıda gösterilmiştir.
a) Genel Kurul,
b) Yönetim Kurulu,
c) Disiplin Kurulu,
d) Denetleme Kurulu.
Birlik Genel Kurulu
Madde 32 – Birlik Genel Kurulu Odaların üyeleri arasından seçecekleri temsilcilerden
meydana gelir. (Değişik ikinci cümle: 10/7/2008-5786/11 md.) Her oda, üye sayısına bağlı
olmaksızın seçeceği üç temsilciye ilâve olarak, üyelerinin yetmişbeşte biri oranında temsilci
ve aynı sayıya kadar yedek temsilci seçer. Bu oranın yarısından az olanlar nazara alınmaz,
fazla olanlar ise tüme tamamlanır.
Temsilciler, her odanın olağan genel kurul toplantısında üç yıl için seçilir. Yeniden
Seçilmek mümkündür.13
Birlik Genel Kurulunun görevleri
Madde 33 – Genel Kurulun görevleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Birlik Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulu üyelerini seçmek.
b) Birlik Yönetim Kurulunca hazırlanacak yönetmelik ve raporları incelemek ve
onaylamak.
c) Odalar arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişmelerini sağlayıcı lüzumlu tedbir
ve kararları almak.
d) Birlik bütçe ve kesinhesabını görüşerek karara bağlamak, odalardan alınacak pay
miktarını tespit etmek.
e) Birlik için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması
hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek.
f) Uyulması mecburi mesleki kararları almak.
13 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “iki yıl” ibaresi
“üç yıl” olarak değiştirilmiştir.
g) Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına
karar vermek.
h) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.
Birlik Genel Kurul toplantısı
Madde 34 – Genel Kurul üç yılda bir Eylül ayında Birlik Yönetim Kurulu Başkanının
daveti üzerine toplanır.14
Birlik Yönetim Kurulu Başkanı, Birlik Yönetim veya Denetleme Kurulunun gerekli
gördüğü hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Ayrıca mevcut temsilcilerin
beşte birinin yazılı talebi ile Genel Kurulun olağanüstü toplantıya çağrılması mecburidir.
Toplantıların günü, yeri, saati ve gündemi toplantı tarihinden en az yirmi gün önce
tirajı yüzbinin üzerinde olan bir gazete ile ilan edilir ve ayrıca taahhütlü bir mektupla
delegelere bildirilir. Bu ilan ve mektupta, çoğunluk sağlanamaması nedeniyle toplantı
yapılamazsa, yapılacak ikinci toplantının günü, yeri, saati ve gündemi de belirtilir.
Genel Kurul, temsilcilerin tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda
yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak ikinci toplantıya
katılan temsilci sayısı Birlik Yönetim, Disiplin ve Denetleme kurulları asıl üyeleri toplamının
iki katından az olamaz.
Genel Kurul toplantıları ilanda belirtilen gün, yer ve saatte yapılır. Temsilciler Birlik
Yönetim Kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine
girerler. Toplantı, Birlik Yönetim Kurulu Başkanı veya görevlendireceği bir kurul üyesi
tarafından açıldıktan sonra toplantıyı yönetmek üzere bir Divan Başkanı, bir Başkanvekili ve
iki katip üye seçilir.
Genel Kurul toplantılarında önceden bildirilen gündemdeki konular görüşülür. Ancak
Birlik Genel Kurulu temsilcilerinin beşte ikisinin imzası ile teklif edilen konular da gündeme
ilave edilir. Toplantıda hazır bulunan temsilcilerin beşte birinin imzası ile de gündeme yeni
madde ilavesi teklif edilebilir.
Genel Kurul toplantılarında hazır bulunanların salt çoğunluğu ile karar verilir.
Toplantıyı Divan Başkanı yönetir, katipler toplantı tutanağını düzenler ve Başkanlar
birlikte imzalar.
Birlik Yönetim Kurulu15
Madde 35 – (Değişik birinci fıkra: 10/7/2008-5786/12 md.) Birlik Yönetim Kurulu,
kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak
bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunan Birlik Genel Kurulu üyeleri
arasından üç yıl için seçilen dokuz asıl ve dokuz yedek üyeden oluşur. Yönetim Kurulu
14 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “her yıl” ibaresi
“üç yılda bir” şeklinde değiştirilmiştir.
15 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu maddenin ikinci fıkrasında yer
alan “Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleri,” ibaresi “Birlik Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Kanunun
seçilmeye ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla” şeklinde, aynı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan
“yeminli mali müşavirler” ibaresi “en az beş yıl süreyle yeminli mali müşavirlik yapmış olanlar”
şeklinde değiştirilmiştir.
üyelerinden beşinin yeminli mali müşavir olması zorunludur. Üst üste iki seçim döneminde
iki defa Birlik Yönetim Kurulu başkanlığına seçilmiş olanlar, aradan iki seçim dönemi
geçmedikçe Yönetim Kurulu üyeliğine seçilemezler.
Birlik Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Kanunun seçilmeye ilişkin hükümleri saklı
kalmak kaydıyla Genel Kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma hakkına sahiptirler.
Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasından bir başkan, bir genel sekreter ile bir muhasip
seçer. Yönetim Kurulu Başkanı en az beş yıl süreyle yeminli mali müşavirlik yapmış olanlar
arasından seçilir. Başkanın Bulunmadığı hallerde Başkanın tevkil edeceği kişi Başkanlık yapar.
Birliğin hukuki temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır.
Yönetim Kurulu asıl üyeleri arasında boşalma olursa yedeklerden sırasıyla en fazla oy
alanlar getirilir. Yeni üye ilk toplantıya çağırılır.
Birlik Yönetim Kurulunun görevleri
Madde 36 – Birlik Yönetim Kurulunun görevleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Genel Kurul kararlarını yerine getirmek.
b) Birlik adına kanunla tanınan yetkiler dairesinde iktisap ve yüklenmelerde bulunmak.
c) Birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde
her türlü ayni hak tesis etmek, kaldırmak; bu konularda Yönetim Kurulu Başkanı veya bir
Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek.
d) Bütçeyi yapmak ve uygulamak.
e) (Değişik: 10/7/2008-5786/13 md.) Odalarca önerilen giriş ücreti ve yıllık üye
aidatları ile mesleki eğitime yönelik kurs ve staj ücretlerini Maliye Bakanlığının tasdikine
sunmak.
f) Odaların görüşlerini almak suretiyle hazırlayacağı asgari ücret tarifelerini Maliye
Bakanlığının tasdikine sunmak.
g) Bu Kanun hükümlerine göre yapılması gereken sınavları yapmak.
h) Mesleki ruhsatları vermek.
i) Kanunlarla verilen diğer işleri yapmak.
Toplantılar
Madde 37 – Yönetim Kurulu, birlik başkanı tarafından, doğrudan doğruya veya
üyelerden en az ikisinin görüşme konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantıya çağırılır.
Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar
verir. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Birlik başkanı veya
Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar.
Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak Başkan ve Üyeler tarafından
imzalanır.
Yönetim Kurulu üyeleri mektup ile toplantıya çağrılır. Ardı ardına üç olağan
toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üye, Yönetim Kurulu kararı ile istifa etmiş sayılır.
Birlik Disiplin Kurulu
Madde 38 – (Değişik birinci cümle: 10/7/2008-5786/13 md.) Birlik Disiplin Kurulu
üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine
bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunan Birlik Genel Kurulu
üyeleri arasından üç yıl için seçilen beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur. Süresi dolan üye
yeniden seçilebilir. Asıl üyelerin üçünün yeminli mali müşavir olması mecburidir. Genel
Kurulda bu sayıda yeminli mali müşavir yoksa bulunanlarla yetinilir. Disiplin Kurulu kendi
üyeleri arasından bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.
Birlik Disiplin Kurulu, Oda Disiplin kurullarının kararlarına karşı yapılacak itirazları
incelemek ve bu konularda gerekli kararları vermekle görevlidir.
(Mülga fıkra: 10/7/2008-5786/13 md.)
Birlik Disiplin Kurulunun itirazların reddine ait kararları Maliye Bakanlığının tasdiki
ile kesinleşir.
Birlik Disiplin Kurulu üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve tamsayısının salt
çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur.
Birlik Denetleme Kurulu
Madde 39 – (Değişik birinci fıkra: 10/7/2008-5786/14 md.) Birlik Denetleme
Kurulu, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine
bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunan Birlik Genel Kurulu
üyeleri arasından üç yıl için seçilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Denetleme Kurulu
üyelerinden en az birinin yeminli mali müşavir olması zorunludur. Süresi dolan üye yeniden
seçilebilir.
(Mülga ikinci fıkra: 10/7/2008-5786/14 md.)
Denetleme Kurulu, Birliğin işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula
rapor vermekle görevlidir. Denetçiler Birlik Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, ancak
oy kullanamazlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Oda ve birlik organlarının seçim esasları
Madde 40 – Odaların ve birliğin organ seçimleri gizli oyla yapılır ve seçim işlemleri
aşağıdaki esaslara göre yargı gözetimi altında gerçekleştirilir.
Seçim yapılacak Genel Kurul toplantısından en az 15 gün önce oda ve birlik seçimleri
için üyeleri belirleyen liste, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk olmadığı
takdirde yapılacak ikinci toplantıya dair hususları belirten bir yazıyla birlikte üç nüsha olarak
o yer ilçe seçim kurulu başkanına tevdi edilir. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu
bulunduğu takdirde görevli ilçe seçim kurulu, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Toplantı
tarihlerinin, gündemde yer alan diğer konular gözönünde bulundurularak, görüşmelerin, bir
cumartesi günü akşamına kadar sonuçlanmasını ve seçimlerin ertesi günü olan pazar gününün
dokuz – onyedi saatleri arasında yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi zorunludur.
Hakim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa
noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak üyeleri belirleyen liste ile yukarıdaki
fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ait diğer hususlar oda
ve birlik ilan yerlerinde asılmak suretiyle üç gün süre ile ilan edilir.
İlan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki
gün içinde kesin karara bağlanır.
Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ait diğer hususlar onaylanarak ilgili oda
veya birliğe gönderilir.
Hakim, kamu görevlileri veya aday olmayan üyeler arasından bir başkan ile iki üyeden
oluşan bir seçim sandık kurulu tayin eder. Aynı şekilde ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim
sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye başkanlık eder.
Seçim sandık kurulu, seçimlerin kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi,
yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar
aralıksız olarak devam eder.
Dörtyüz kişiden fazla üye bulunması halinde her dörtyüz kişi için bir oy sandığı bulunur
ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler ilçe
seçim kurulundan sağlanır ve sandıkların konacağı yerler hakim tarafından belirlenir.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/15 md.) Seçimlerde, üyeler bağımsız aday olabilecekleri
gibi, aralarında oluşturacakları grupların listelerinden de aday olabilirler. Kurul üyelikleri ve
Birlik Genel Kurul temsilcilikleri için ayrı oy pusulaları oluşturulur. Oy pusulalarında, grup
listelerinden aday olanlar ilgili grup ismi altında, bağımsız adaylar ise ayrıca listelenir. Oy
pusulaları, hangi kurul üyeliği için hangi grup ya da bağımsız adaya oy verileceğini
gösterecek şekilde hazırlanır, grup isimlerinin ve bağımsız adayların adları yanına işaret
konacak kare şeklinde kutulara yer verilmek suretiyle çoğaltılır, ilçe seçim kurulu mührü ile
mühürlendikten sonra kullanılır. Oylar pusulada yer alan grup ya da bağımsız adayların ismi
yanındaki kutu işaretlenmek suretiyle kullanılır. Oy verme işlemi, gizli oy açık tasnif
esaslarına göre yapılır. Üye listesinde adı yazılı bulunmayan meslek mensubu oy kullanamaz.
Oylar, oy verenin kimliğini resmi kuruluşlarca verilen belgeyle ispat etmesinden ve listedeki
isminin karşısındaki yeri imzalamasından sonra kullanılır. Oylar, üzerinde ilçe seçim kurulu
mührü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarflara
konulmak suretiyle kullanılır. Mühürsüz oy pusulası ve zarfla kullanılan oylar geçersiz sayılır.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/15 md.) Seçime katılan grupların ve bağımsız adayların
adları alt alta ve aldıkları geçerli oy hizalarına yazılır. Grupların oy sayıları, önce bire, sonra
ikiye, sonra üçe… şeklinde devam edilmek suretiyle, yedekler dahil o kurulun çıkaracağı üye
ve Birlik Genel Kurul temsilcisi sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar ile
bağımsız adayların aldıkları oylar ayrım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır.
Kurul asil ve yedek üyelikleri ile Birlik Genel Kurul asil ve yedek temsilcilikleri, gruplara ve
bağımsız adaylara rakamların büyüklük sırasına göre tahsis olunur. Son kalan üye veya
temsilcilik için oyların eşit olması halinde, bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis
yapılır. Kurul üyeliği ve Birlik Genel Kurulu temsilciliklerinin gruplara tahsisi oy pusulasında
yer verilen sıralamaya göre yapılır.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/15 md.) Üyeler, oda veya birlik yönetim, denetleme ve
disiplin kurullarından sadece birinde görev alabilirler.
Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip seçim sandık kurulu
başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Birden fazla sandık bulunması halinde tutanaklar,
hakim tarafından birleştirilir. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici
seçim sonuçları ilan edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte
üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir.
Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutunakların düzenlenmesinden itibaren
iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, hakim tarafından aynı gün incelenir ve
kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından
hemen sonra hakim yukarıdaki hükümlere göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili oda ile
birliğe bildirir.
(Mülga fıkra: 10/7/2008-5786/15 md.)
Hakim, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı
uygulama sebebiyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde, süresi bir aydan az ve iki aydan
fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit ederek oda ve birliğe bildirir.
Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile kanunun öngördüğü
diğer hükümlere uygun olarak yürütülür.
İlçe seçim kurulu başkanı hakime ve seçim sandık kurulu başkanı ile üyelerine,
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre
ücret ödenir. Bu ücret ve diğer seçim giderleri birlik ve ilgili odaların bütçelerinden karşılanır.
Seçimler sırasında sandık kurulu başkan ve üyelerine karşı işlenen suçlar, kamu
görevlilerine karşı işlenmiş gibi cezalandırılır.16
Seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hakimin ve
sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara eylemin ağırlığına göre bu Kanunda yazılı
disiplin cezaları verilir.
Oda ve birlik organlarının denetimi
Madde 41 – Maliye Bakanlığı oda ve birlik organlarının görevlerini kanun hükümlerine
uygun olarak yapıp yapmadıklarını ve mali işlemlerini hazırlayacağı yönetmelikte belirlenecek
esaslara göre denetlemeye yetkilidir.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/16 md.) Odalar, her yıl sonu itibarıyla mevcut üyelerine
ilişkin olarak Maliye Bakanlığınca talep edilecek bilgileri, Ocak ayı sonuna kadar bildirmekle
yükümlüdür.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/16 md.) Odalar ve Birlik her yılın faaliyet raporlarını ve
mali tablolarını izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar internet sitelerinde yıl sonuna kadar
kalmak üzere yayımlar.
16 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 463 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Devlet
memurlarına” ibaresi “kamu görevlilerine” olarak değiştirilmiştir.
Odaların ve birliğin yurt dışında temsili
Madde 42 – Odaları veya birliği temsil etmek üzere milletlerarası toplantı ve
kongrelere katılmak, Maliye Bakanlığının iznine tabidir.
Meslek sırları
Madde 43 – Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar, işleri dolayısıyla
öğrendikleri bilgi ve sırları ifşa edemezler, çeşitli kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve
menfaatlerden faydalanamazlar.
Ancak, suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir.
Adli veya idari her türlü inceleme veya soruşturma birinci fıkra hükmünün dışındadır.
Tanıklık, sırrın ifşası sayılmaz.
Yukarıdaki hükümler oda ve birlik personeli hakkında da uygulanır.
Mesleki geliştirme eğitimi17
Madde 44 – (Değişik: 10/7/2008-5786/17 md.)
Meslek mensuplarının, mesleki faaliyetlerini fiilen devam ettirmeleri için Birlik ve
odalar tarafından düzenlenecek mesleki geliştirme ve eğitim seminerlerine katılmaları
zorunludur. Meslek içi eğitimle ilgili konular, eğitim programları ve süreleri ile diğer
hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Yasaklar18
Madde 45 –(…)18 serbest muhasebeci mali müşavirler bu unvanlarla, yeminli mali
müşavirler ise bu unvan ve tasdik yetkisiyle; 2 nci maddede yazılı işlerin yürütülmesi
amacıyla gerçek ve tüzelkişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile
çalışamazlar, ticari faaliyette bulunamazlar, meslekle ve meslek onuru ile bağdaşmayan işlerle
uğraşamazlar.
Yeminli mali müşavirler, eşi (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan biri ve 3 üncü
dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya bunların ortak oldukları
firmaların işlerine bakamazlar, yukarıda sayılan yakınlıktaki akrabaları olan (…)18 serbest
muhasebeci mali müşavirlerin baktığı işleri tasdik edemezler.
(Değişik üçüncü fıkra: 23/7/2010-6009/47 md.) Hayri ve ilmi kuruluşlar, 233 sayılı
Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet
teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri,
kamu idarelerinin doğrudan ya da dolaylı hissedarı olduğu kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun yönetimindeki kurumların bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerini yürütmemeleri şartıyla,
bu kurum ve kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği görevleri ile bilirkişilik
ve tasfiye memurluğu meslekle bağdaşmayan işler sayılmaz.
17 Bu madde başlığı “Reklam yasağı” iken, 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 17 nci
maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
18 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu maddede yer alan “Serbest
muhasebeciler,”, “serbest muhasebecilerin ve”, “serbest muhasebecilik,” ibareleri madde metninden
çıkarılmıştır.
Birden çok meslek mensubu çalışmalarını; (…)18 serbest muhasebeci mali müşavirlik
veya yeminli mali müşavirlik ortaklık bürosu veya şirket şeklinde birleştirebilirler. Bu
bürolarda yapılan faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz. Şirket şeklinde çalışılması halinde,
yapılan işlerden doğacak cezai sorumluluk işi yapan meslek mensubuna aittir.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/18 md.) Meslek mensupları, iş elde etmek için reklâm
sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar. Tabela veya basılı kağıtlarında ruhsatname ile
belirlenen mesleki unvanları dışında başka sıfat kullanamazlar.
(Ek fıkra: 30/4/2013-6460/9 md.) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti
Kanununa göre anagayrimenkulün mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde kat
maliklerinin izni ve benzeri şartlar aranmaksızın serbest muhasebeci mali müşavirlik veya
yeminli mali müşavirlik faaliyetlerinde bulunulabilir. Bu konuda, yönetim planındaki aksine
hükümler uygulanmaz.
Ücret19
Madde 46 – Ücret meslek mensuplarının hizmetlerine karşılık olan meblağı ifade
eder. Ücretin asgari miktarı tarife ile belirlenir.
Tarifedeki asgari miktar altında ücret karşılığında iş kabulü yasak olup, aksine hareket
disiplin cezasını gerektirir.
Her odanın yönetim kurulu, her yıl ocak ayından geçerli olmak üzere (…)20 serbest
muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin yapacakları iş ve işlemler
karşılığında alacakları ücretleri gösterir birer tarife hazırlayarak Birliğe gönderir.
Birlik yönetim kurulu, oda yönetim kurullarının tekliflerini de gözönüne almak
suretiyle çeşitli odaları içine alacak grupları tespit ve gruplarda uygulanacak tarifeleri
hazırlayarak Maliye Bakanlığına gönderir.
Maliye Bakanlığı tarifeyi aynen veya gerekli gördüğü değişikliklerle tasdik eder.
Tarifeler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.
Yeni tarifenin tasdikine kadar mevcut tarife hükmü uygulanır.
Görevle ilgili suçlar
Madde 47 – Meslek mensupları, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri
suçlardan dolayı, fiilerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun kamu görevlilerine ait
hükümleri uyarınca cezalandırılırlar.21
Disiplin cezaları
19 Bu maddede yer alan tarifenin 1/1/2023 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak 31/12/2022
tarihli ve 32059 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2023 Yılı Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Asgari Ücret Tarifesine bakınız.
20 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu maddede yer alan “serbest
muhasebeciler,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
21 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 464 üncü maddesiyle bu maddede yer alan “Devlet
memurlarına” ibaresi “kamu görevlilerine” olarak değiştirilmiştir.
Madde 48 – Mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve hareketlerde bulunanlarla,
görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan yahut da görevinin gerektirdiği güveni
sarsıcı hareketlerde bulunan meslek mensupları hakkında, muhasebe ve müşavirlik
hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi maksadı ile durumun niteliğine ve ağırlık derecesine
göre aşağıdaki disiplin cezaları verilir.
Disiplin cezaları şunlardır:
a) Uyarma; meslek mensubuna mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması
gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
b) Kınama; meslek mensubuna görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazı ile
bildirilmesidir.
c) Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma; mesleki sıfatı saklı kalmak şartıyla altı
aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere mesleki faaliyetten alıkoymadır.
d) Yeminli sıfatını kaldırma; yeminli mali müşavirin yeminli sıfatının kaldırılmasıdır.
e) Meslekten çıkarma; meslek mensubunun ruhsatnamesinin geri alınarak bir daha bu
mesleği icra etmesine izin verilmemesidir.
Mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve harekette bulunanlarla,
görevin gerektirdiği güveni sarsıcı harekette bulunan meslek mensupları hakkında, ilk
defasında uyarma, tekrarında ise kınama cezası uygulanır.
Görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan
veyahutta bu Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunan meslek
mensupları için geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır.
Tasdik yetkisini gerçeğe aykırı olarak kullandığı Maliye Bakanlığınca ilk defa tespit
edilen ve rapora bağlanan yeminli mali müşavirler hakkında geçici olarak mesleki faaliyetten
alıkoyma, bu husus tekerrür edip bunun mahkeme kararıyla kesinleşmesi halinde de yeminli
sıfatını kaldırma cezası verilir.
Mükellefle birlikte kasden vergi ziyaına sebebiyet verdikleri mahkeme kararı ile
kesinleşen meslek mensuplarına, meslekten çıkarma cezası verilir.
Üç yıllık bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasını gerektiren davranışta
bulunan meslek mensubuna, her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir.
Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile
cezalandırılmasından sonra bu cezayı gerektiren fiili yeniden işleyen meslek mensupları
hakkında meslekten çıkarma cezası uygulanır.
Disiplin kurulları bir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezasının
uygulanmasına karar verebilirler.
Takibat ve hüküm tesisi disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası
uygulanmasına engel değildir.
Meslek mensubu hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili
disiplin kurulunun 10 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar,
savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.
Disiplin cezaları kesinleşme tarihinden itibaren uygulanır.
Ceza hükmü
Madde 49 – (Değişik: 23/1/2008 – 5728/465 md.)
3 üncü maddenin birinci fıkrasına aykırı davrananlar hakkında altı aydan bir yıla kadar
hapis ve adlî para cezasına hükmolunur.
(…)22, 13, 15/4, 41/2, 43/1, 43/2 ve 45 inci maddenin birinci ve beşinci fıkrası
hükümlerine aykırı davranışta bulunanlar hakkında, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren bir suç
oluşturmadığı takdirde, yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.23
12 nci maddenin dördüncü fıkrasındaki hükme aykırı davranışta bulunan kişi
hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, altı aydan bir yıla
kadar hapis ve adlî para cezasına hükmolunur.
Yönetmelikler
Madde 50 – Bu Kanunla ilgili olarak aşağıda belirtilen hususlar çıkarılacak
yönetmeliklerle düzenlenir.
a) Serbest muhasebeci mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirliğe ait çalışma usul ve
esasları.
b) 7 nci maddeye göre sınav için teşekkül ettirilecek komisyonun çalışma usulleri,
sınav esasları, sınavın konuları, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir
yanında çalışma şekli, süresi (staj) ile ilgili diğer hususlar.
c) Yeminli mali müşavirlerin tasdik işlerine dair işlemler.
d) Müracaat usulleri.
e) Ruhsat verilmesi ve unvanın kullanılması.
f) Üye kayıt defteri, meslek kütüğü ve meslek sicil numarası.
g) Üye aidatları.
h) Taşınmaz mallara sahip olma.
i) Müşavirlik ve muhasebecilik ücretinin esasları.
j) Meslek mensuplarınca tutulacak defter ve kayıtlar ile bunların bildirim mecburiyeti.
k) Disiplin kovuşturması yapılması konusunda karar verecek merci, disiplin cezalarını
vermeye yetkili merciler, disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazın usul ve şartları ve
disiplinle ilgili diğer hususlar.
l) Oda ve birlik personelinin istihdamı ve özlük hakları ile ilgili hususlar.
m) Kanunun uygulaması ile ilgili diğer hususlar.
n) Değerlendirme ve sınav komisyonlarının çalışma usul ve esasları, bunların
kimlerden oluşacağı, nerelerde ve ne zaman çalışmaya başlayacakları ve diğer hususlar.24
22 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle; bu maddenin ikinci fıkrasındaki
“12/4,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
23 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “12/4, 13, 15/4,
43/1, 43/2, 44 ve 45 inci maddenin birinci fıkrası hükümlerine” ibaresi “12/4, 13, 15/4, 41/2, 43/1, 43/2
ve 45 inci maddenin birinci ve beşinci fıkrası hükümlerine” şeklinde değiştirilmiştir.
24 10/7/2008 tarihli ve 5786 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu bentte yer alan “sınav komisyonları
ile geçici kurulun” ibaresi “sınav komisyonlarının” şeklinde değiştirilmiştir.
a, b, c, j, k, l, m bentlerinde belirtilen yönetmelikler Odalar Birliğince birliğin
kurulmasından itibaren bir yıl içinde hazırlanır. Maliye Bakanlığının uygun görüşü alındıktan
sonra Resmi Gazete’de yayımlanır.2526
(n) bendinde belirtilen yönetmelik en geç altı ay içinde Maliye Bakanlığınca, diğer
yönetmelikler Birlikçe, Birliğin kurulmasından itibaren altı ay içinde çıkarılır.
Geçici Madde 1 – 1 Mart 1989 tarihi itibariyle;
a) Kanunun 2 nci maddesinin (A) fıkrasında yazılı işleri bir işyerine bağlı olmaksızın
yapanlar veya yapmış olanlar,
b) Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlar ile kamu kuruluşlarının
veya bilanço usulünde defter tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derecede
imza yetkisini haiz ve muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden veya mali denetiminden
sorumlu olarak çalışmış olanlar,
Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı nitelikleri taşımaları kaydıyla Kanunun 5 inci
maddesinin (A/a) bendinde yer alan öğrenim şartı aranmaksızın serbest muhasebeci olmaya hak
kazanırlar. Bunlar mali müşavir olarak faaliyette bulunmazlar ve bu unvanı kullanamazlar.
Serbest muhasebeci olmak isteyenler, daha önceki çalışmalarını, bağlı oldukları vergi
dairelerinden veya çalışmış oldukları kurum ve kuruluşlarından alacakları belgelerle geçici
kurulca uygun görülecek mercie ibraz etmek ve Serbest Muhasebecilik İzin Belgesi almak
zorundadırlar.
Kanunun yayımından itibaren maddenin (a) bendinde belirtilenler 6 ay içinde, (b)
bendinde belirtilenler ise 5 yıl içinde Serbest Muhasebecilik İzin Belgesi veya ruhsatı almak
için ilgili mercie belgelerini ibraz etmek zorundadırlar. Bu sürelerden sonra müracaat edilmesi
halinde bu haktan yararlanılamaz.
Serbest Muhasebecilik İzin Belgesi, Birliğin teşkilinden sonra Serbest Muhasebecilik
Ruhsatı ile değiştirilir.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Kanunun 4 üncü
maddesindeki şartları taşımaları ve hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık,
kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarından lisans seviyesinde veya diğer yükseköğretim
kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber, sayılan bu bilim dallarından
lisansüstü seviyesinde mezun olmaları şartıyla;
a) Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankaları müfettişleri ile kanunları
uyarıncavergi inceleme yetkisi almış olanlardan; bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren en az
3 yıl kamu hizmetinde çalışmış ve kamu hizmetinden ayrılmış olanlar ile hukuk, iktisat,
25 Anayasa Mahkemesinin 16/2/2023 Tarihli ve E: 2022/142, K: 2023/32 Sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci
cümlesinde yer alan “Maliye Bakanlığının uygun görüşü alındıktan sonra…” ibaresi “50 nci maddenin birinci
fıkrasının (k) bendi” yönünden iptal edilmiştir.
26 Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 Tarihli ve E: 2024/71, K: 2024/147 Sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci
cümlesinde yer alan “Maliye Bakanlığının uygun görüşü alındıktan sonra…” ibaresi “50 nci maddenin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (m) bentleri” yönünden iptal edilmiştir.
maliye, muhasebe, işletme, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında en az 3
yıl öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış olanlar,
b) Kanunun 2 nci maddesinin (A) fıkrasında yazılı işleri bir işyerine bağlı olmaksızın
en az 5 yıl yapanlar veya yapmış olanlar,
c) Kamu kuruluşlarının veya bilanço usulünde defter tutan özel kuruluşların muhasebe
birimlerinde birinci derece imza yetkisini haiz olarak muhasebenin fiilen sevk ve idare
edilmesinden veya mali denetiminden sorumlu olarak en az 5 yıl çalışmış olanlar,
Serbest muhasebeci mali müşavir olmaya hak kazanırlar.
Serbest muhasebeci mali müşavir olmaya hak kazananlardan (a) ve (b) fıkrasında
sayılanlar, ilgili vergi dairelerinden veya ilgili kuruluşlardan alacakları çalışma sürelerini
tevsik eden belgeleri Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içerisinde, (c) fıkrasında
sayılanlar ise 5 yıl içerisinde yetkili mercie ibraz etmek zorundadırlar.
Bu maddede yazılı şartları taşıyanlara geçici 4 üncü maddede belirtilen geçici kurul
tarafından Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle, Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirlik unvanı verilir.
İzin belgesi, Birliğin kurulmasından sonra, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik
Ruhsatı ile değiştirilir.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Kanunun 4 üncü
maddesindeki şartları taşımaları ve 5 inci maddesinde belirtilen konularda lisans seviyesinde
veya diğer yükseköğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber, sayılan
bu bilim dallarından lisansüstü seviyesinde mezun olmaları şartıyla;
a) Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış ve yeterlik sınavı vermiş olanlarda,
inceleme yetkisi aldıkları tarihten itibaren kamu hizmetlerinde geçen süreleri ile kamu
hizmetinden ayrıldıktan sonra Maliye, Muhasebe ve İşletme konularında geçen çalışma
süreleri toplamı 8 yıl olanlar,
b) Hukuk, İktisat, Maliye, İşletme, Bankacılık, Kamu Yönetimi ve Siyasal Bilimler
dallarından birinden profesör unvanı almış olanlar,
c) En az 12 yıldan beri; Kanunun 2 nci maddesinin (A) fıkrasında yazılı işleri, bir
işyerine bağlı olmaksızın yapanlardan ve kamu kuruluşlarının veya bilanço esasında defter
tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derecede imza yetkisini haiz olarak
sorumlu bulunanlardan, son üç yıllık dönemde düzenledikleri beyannamelerle ilgili
mükelleflerin bilançolarının aktif toplamları yıllık ortalaması 10 milyar lirayı aşmış olanlar,
Yeminli mali müşavir olmaya hak kazanırlar.
Bunlara geçici 4 üncü maddede belirtilen geçici kurul tarafından Yeminli Mali
Müşavirlik İzin Belgesi düzenlenmek suretiyle yeminli mali müşavir unvanı verilir. İzin
belgesi Birliğin teşkilinden sonra Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsatı ile değiştirilir.
Geçici Madde 4 – Odaların ve Birliğin teşkiline kadar bu kuruluşlara verilen görevler
Maliye Bakanınca oluşturulacak Geçici Kurul tarafından yürütülür.
Geçici Kurul; Maliye Bakanınca seçilecek on üyeden oluşur. Kurul üyelerine verilecek
huzur hakkı Maliye Bakanının onayı ile belirlenir.
Geçici Kurul Odaların ve Odalar Birliğinin organlarının teşekkülüne kadar Maliye
Bakanı tarafından uygun görülecek il veya bölgelerde en az üç üyeden oluşacak
Değerlendirme Komisyonları kurar.
Geçici madde hükümleri gereğince sınavsız Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
olacaklar ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik sınavına girmek isteyenler, kurulacak
Değerlendirme Komisyonlarına müracaat ederler. Değerlendirme Komisyonlarının verdiği
karar üzerine sınava girmeye hak kazananların sınavları, Odaların ve Odalar Birliğinin
kuruluşu tamamlanıncaya kadar Maliye Bakanı tarafından kurulacak Sınav Komisyonları
tarafından yapılır. Sınav Komisyonu, biri Maliye Bakanlığı temsilcisi, ikisi de üniversite
öğretim üyesi olmak üzere üç üyeden oluşur. Birden fazla Sınav Komisyonları kurulabilir.
Geçici Madde 5 – Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddelere göre hak sahibi olup da bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte T.B.M.M. Üyesi veya Belediye Başkanı oldukları için bu
görevleri nedeniyle ilgili meslek mensubu unvanını alamayanların bu görevlerinin bitiminden
itibaren 1 yıl içinde ilgili odaya başvurmaları halinde unvanları verilir.
Geçici Madde 6 – İlgili Devletlerce karşılıklılık şartı sağlanıncaya kadar 8 inci madde
hükmünden faydalanamayan yabancı serbest muhasebeci mali müşavirler, bu Kanunun
yürürlük tarihini takibeden yılın sonuna kadar işlerine devam edebilirler.
Geçici Madde 7 – Birlik kurulu faaliyete geçinceye kadar bu Kanunun uygulanması
ile ilgili giderler Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Geçici Madde 8 – Bu Kanunun 22 nci maddesine göre seçilecek Yönetim Kurulu
üyelerinde odaların kurulmasından itibaren 6 yılı için, 5 yıllık kıdem şartı aranmaz.
Geçici Madde 9 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte;
a) Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankalarının müfettişleri ile kanunları
uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren
kamu kurum ve kuruluşlarında sekiz yıllık hizmet süresini dolduranlar ile 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan konularda en az sekiz yıl öğretim üyesi veya görevlisi
olarak çalışmış olanlar için serbest muhasebeci mali müşavirlik,
b) Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavını
vermiş olanlardan 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen süreyi
tamamlamış olanlar ile aynı maddenin ikinci fıkrasında sayılan konularda profesörlük
unvanını almış olanlar için yeminli mali müşavirlik,
sınav şartı aranmaz.
(İptal fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 18/5/2011 tarihli ve E.: 2008/80, K.: 2011/81
sayılı Kararı ile.)
Geçici Madde 10 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
(İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 18/5/2011 tarihli ve E.: 2008/80, K.:
2011/81 sayılı Kararı ile.)
31/12/2008 tarihine kadar oda ve Birlik organları ile Birlik Genel Kurulu
temsilcilikleri için yapılacak seçimlerde; 40 ıncı maddedeki seçim esasları ile 20 nci, 21 inci,
22 nci, 25 inci, 27 nci, 32 nci, 34 üncü, 35 inci, 38 inci ve 39 uncu maddelerde yer alan görev
ve seçim süreleri ile yönetim kurulu ve Birlik genel kurulu temsilcisi üye sayılarına ilişkin
hükümler yönünden bu Kanunun değişmeden önceki hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 11 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce; serbest muhasebeci unvanını almış
olanlar ile serbest muhasebecilik stajına devam edenlerden başarılı olanlar; altı ayı geçmemek
üzere, TÜRMOB tarafından verilen mesleki uyum eğitimine katılarak bu eğitimi
tamamladıkları tarihten itibaren beş yıl içinde yapılacak özel serbest muhasebeci mali
müşavirlik sınavlarına beş defa girebilirler. Bu sınavlarda başarılı olanlar, serbest muhasebeci
mali müşavir unvanını almaya hak kazanırlar. Mesleki uyum eğitiminin konuları ve ücreti ile
yapılacak özel sınavın usul ve esasları Maliye Bakanlığı ile TÜRMOB tarafından müştereken
belirlenir.
Söz konusu sınavlarda başarılı olamayanlar veya sınava katılmayanlar ise sadece
serbest muhasebeci unvanı ile çalışabilirler, “serbest muhasebeci mali müşavir” unvanını
kullanamazlar. Bunlar, 2 nci maddenin (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işleri
yapamazlar, 45 inci maddede belirtilen yasaklara uymak zorunda olup, meslek mensuplarına
ilişkin düzenlemelere tabi tutulurlar. Ayrıca, bunların yapacakları iş ve işlemler karşılığında
alacakları ücretler 46 ncı maddeye göre tespit edilmeye devam edilir.
Bu madde uyarınca serbest muhasebeci mali müşavir unvanını almaya hak
kazananların;
a) Yeminli mali müşavirlik sınavına katılabilmeleri için 9 uncu maddede belirtilen
şartlara,
b) İlgili kanunları uyarınca bağımsız denetçi unvanıyla denetim yapabilmeleri için söz
konusu mevzuatta belirtilen şartlara,
ilave olarak 5 inci maddenin (A) fıkrasının (a) bendinde belirtilen eğitim şartını
taşımaları zorunludur.
Geçici Madde 12 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce; kanunları uyarınca vergi inceleme
yetkisi almış olanlardan bilanço esasında defter tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde
birinci derece imza yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden veya mali
denetiminden sorumlu bulunanların bu hizmetlerinde geçen süreleri ya da yeminli mali
müşavirlik ve serbest muhasebeci mali müşavirlik şirketlerinde geçen hizmet süreleri ile
serbest muhasebeci mali müşavirlerden bir işyerine bağlı olarak çalışanların bu süreleri, 9
uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sürenin hesabında dikkate alınır.
Bu madde kapsamında bulunanlardan 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde
belirtilen süreyi tamamlamadığı gerekçesiyle ruhsatı iptal edilmiş olanlara, Birliğe
başvurmaları halinde yeniden sınava girmelerine gerek kalmaksızın yeminli mali müşavirlik
ruhsatı verilir.
Geçici Madde 13 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk seçimde, her oda, üye
sayısına bağlı olmaksızın seçeceği üç temsilciye ilâve olarak, üyelerinin altmışta biri oranında
Birlik Genel Kurul temsilcisi ve aynı sayıya kadar yedek temsilci seçer.
(Ek fıkra: 16/6/2009-5904/38 md.) Bu fıkranın yürürlüğe girmesini müteakip, Birlik
olağan genel kurulu toplanıncaya kadar, Kanunun, Birlik tarafından yönetmelikle düzenlenmesini
öngördüğü konularda yönetmelikleri hazırlamaya ya da mevcut yönetmeliklerde değişiklik
yapmaya Birlik Yönetim Kurulu yetkili olup, bunlar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Resmi Gazetede yayımlanır. Bu düzenlemelerle ilgili olarak 33 üncü maddenin birinci fıkrasının
(b) bendi uygulanmaz.
(Ek fıkra: 16/6/2009-5904/38 md.) Birlik ve odaların 2010 yılı bütçesi, 2009 yılı
bütçesi gelir ve giderleriyle birlikte yüzde ona kadar artırılmak suretiyle Birlik ve oda
yönetimleri tarafından düzenlenir ve uygulanır.
Geçici Madde 14 – (Ek : 10/7/2008-5786/20 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce oda nezdinde staj dosyası açtırmış ve
staja başlama sınavını kazanmış olanlar hakkında, 5 inci maddenin (A) fıkrasının (b) bendinin
bu Kanunla değişmeden önceki hükmü uygulanır.
Yürürlük
Madde 51 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 52 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
3568 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA
ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Değiştiren Kanunun/
KHK’nin/İptal Eden
Anayasa Mahkemesi
Kararının Numarası
3568 Sayılı Kanunun Değişen veya
İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi
4276 14, 15, 28 20/6/1997
5728 40, 47, 49 8/2/2008
5786
Kanunun Adı, 1, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 15,
16, 20, 21, 22, 25, 27, 32, 34, 35, 36,
38, 39, 40, 41, 44, 45, 46, 49, 50,
Geçici Madde 9, 10, 11, 12, 13, 14
26/7/2008
5904 19, 49, Geçici Madde 13 3/7/2009
6009 45 1/8/2010
6460 45 30/4/2013
6552 12 11/9/2014
7104 8/A 6/4/2018
KHK/700 8
24/6/2018 tarihinde birlikte
yapılan Türkiye Büyük Millet
Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı
seçimleri sonucunda
Cumhurbaşkanının andiçerek
göreve başladığı tarihte
(9/7/2018)
Anayasa Mahkemesinin
16/2/2023 Tarihli ve E:
2022/142, K: 2023/32
Sayılı Kararı
50 4/5/2023